Back لزوم وتعد Arabic Tranzitivelezh Breton Transitivitet (grammatik) Danish Transitivität (Grammatik) German Transitivity (grammar) English Transitividad (gramática) Spanish Sihilisus Estonian گذرایی Persian Transitiivisuus (kielioppi) Finnish Transitivité (grammaire) French
En lingvistiko, transitiveco estas atributo de verbo kiu rilatas al ĉu la verbo povas regi rektajn objektojn kaj kiajn objektojn ĝi povas havi. Ĝi rilatas al valento (lingvistiko), kiu konsideras aliajn verbajn argumentojn aldone al la rektaj objektoj. La nepraj substantivaj frazpartoj kaj prepoziciaj frazpartoj regas kiomajn argumentojn havas predikato. Malnepraj argumentoj formas unu subkategorion, kaj malneprajn argumentojn oni konsideras ne esti objektoj. [1] Dum la nocio de valento koncernas la semantikon, la nocio de transitiveco rilatas al la sintakso kaj morfologio.
Tradicia gramatiko postulas duuman distingon inter netransitiva verbo, kiu ne povas havi rektan objekton (ekzemple fali, sidi en Esperanto) kaj transitiva verbo kiu povas havi unu rektan objekton (ekzemple ĵeti, vundi, kisi en Esperanto). En la praktiko, multaj lingvoj (inkluzive la anglan kaj Esperanton) ankaŭ havas verbojn kun du (dudirektaj) aŭ tri (tridirektaj) objektoj; la angla havas verbojn kiuj povas esti aŭ transitiva aŭ netransitiva sen ajna ŝanĝo. En la angla iuj verboj povas esti idiotisme transitiva, dum strikte netransitiva (ekzemple, to walk the dog); en Esperanto oni uzas la faktitivon por ili (ekzemple, promenigi la hundon).
En la Sistema Funkcia Gramatiko, oni konsideras la transitivon kontinua, anstataŭ duuma kategorio, kiel en la tradicia gramatiko. La kontinua modelo prenas pli semantikan vidpunkton. Ĝi provas taksi la gradon de la transiro de la ago al ĝia objekto. La verbon vidi tial oni konsideras havi malplian transiron ol la verbo mortigi.